Lekcja, której nigdy nie zapomnę

Studia za granicą mają swoje plusy i minusy. We wcześniejszym poście wspomniałam o tym, co nie podobało mi się na moim uniwersytecie do tego stopnia, że rozważałam przeniesienie się na polską uczelnię. Dziś natomiast, opowiem Wam o aspekcie studiowania na moim uniwersytecie, który uwielbiam. A mianowicie, o niekonwencjonalnych metodach nauczania i poczuciu humoru wykładowców.

Na pierwszym semestrze miałam psychologię z najbardziej ukochanym przez studentów wykładowcą na tej katedrze. Wszystkie jej zajęcia były fantastyczne, bo nie dość, że były świetnie przygotowane pod względem merytorycznym, to dodatkowo jej osobowość oraz urozmaicone techniki dydaktyczne czyniły je niezwykle rozrywkowymi i przyjemnymi w odbiorze. Jednak, jeden wykład utkwił mi ( i założę się, że nie tylko mnie!) szczególnie w pamięci.

Wykład trwał już dobre dwadzieścia minut, kiedy na sali zapanowało poruszenie. Zamiast na wykładowczynię, oczy wszystkich studentów skierowane były na widowisko rozgrywające się w przejściu pomiędzy ławkami. Dwie dziewczyny prowadziły ożywioną wymianę zdań, szarpiąc się przy tym. Sytuacja zdawała się eskalować, a szmer rozmów studentów uniemożliwiał dalsze prowadzenie zajęć. W końcu, zniecierpliwiona wykładowczyni interweniowała wypraszając delikwentki z sali, nie przebierając przy tym w słowach. Szczęśliwie, zajęcia zostały wznowione, jednak myśli studentów były bardziej zajęte domysłami na temat zaistniałego wydarzenia, aniżeli dywagacjami prowadzącej. Jakiś czas później, wykładowczyni przysłała nam maila, w którym przepraszała nas za to, że incydent na zajęciach wyprowadził ją z równowagi (nie pierwszy i nie ostatni raz zdarzyło jej się przekląć i podnieść głos). Sprawa wydawała się zamknięta.

Jednak na następnym wykładzie, temat powrócił w najmniej spodziewanej formie. Przedmiotem zajęć była pamięć u świadków naocznych zdarzeń. Wykładowczyni, jak gdyby nigdy nic, rozpoczęła wykład od zadania nam kilka pytań. Kiedy rozpoczęła się kłótnia studentek? Czego dotyczyła wymiana zdań? Jaki miały akcent? Która z nich była ubrana na zielono? Prowadząca wyświetliła nam również zestawy zdjęć prosząc o rozpoznanie dziewczyn biorących udział w incydencie. Okazało się, że zaistniała na poprzednich zajęciach sytuacja była całkowicie zaplanowana przez wykładowczynię i miała na celu pokazanie nam w sposób empiryczny, jak działa pamięć u świadków naocznych zdarzeń. Muszę przyznać, że byłam pod wielkim wrażeniem jej pomysłowości, a lekcję zapamiętam na długo, jeśli nie na zawsze.

Podobna sytuacja miała miejsce na zajęciach z antropologii. Tego dnia mieliśmy rozmawiać o wzajemności w kulturze i recyprokacji. Wykładowczyni przyszła na wykład nieco spóźniona i zamiast zacząć wykład, zaczęła wyjaśniać nam powody swojego spóźnienia. W skrócie powiem, że chodziło o to, że pożyczyła pieniądze synowi zaprzyjaźnionego wykładowcy, aby ten mógł kupić sobie coś słodkiego. Kiedy ojciec chłopca chciał oddać jej pieniądze, odmówiła ich przyjęcia, powołując się na łączącą ich przyjaźń. Mężczyzna nalegał aby je przyjęła, ale ona uparcie mu odmawiała. Wywiązała się z tego kłótnia. Zamiast pogłębić ich przyjaźń, zaistniała sytuacja tylko jej zaszkodziła. Po opowiedzeniu tej historii, wykładowczyni w końcu przeszła do meritum sprawy, wzajemności w kulturach plemiennych, wymianie kula i zasadach wzajemności Mauss’a. Kiedy wykład miał się już ku końcowi, do sali wkroczył wspomniany wcześniej wykładowca z piątakiem w wyciągniętej przed siebie dłoni, kierując się w stronę prowadzącej i prosząc aby w końcu przyjęła od niego pieniądze. Spierali się przez chwilę, czy wykładowczyni powinna je przyjąć, czy też nie. W końcu, zwrócili się do nas z zapytaniem jak naszym zdaniem (bazując na informacjach podanych podczas wykładu) powinni rozwiązać ten konflikt.

Przytoczone przeze mnie historie to doskonałe przykłady na to, jak niewielkim kosztem można ucznia/studenta zaciekawić, zaangażować i sprawić aby na długo zapamiętał treść wykładu. Do innych, mniej spektakularnych metod stosowanych przez wykładowców należy przebieranie się/stosowanie rekwizytu (prowadząca przebrana za wilkołaka podczas zajęć o metamorfozie), czy też ciekawe ujęcie tematu (powtórka z psychologii w oparciu o Grę o Tron). Oczywiście, nie wszystkie zajęcia na moim uniwersytecie tak wyglądają, są to raczej chwalebne wyjątki niż przyjęty standard. Nie mniej jednak, mogą stanowić inspirację dla innych nauczycieli i wykładowców.

Uliczne zamieszki czy meksykańska impreza?

Meksykańskie imprezy i uliczne zamieszki mają kilka cech wspólnych: młodych mężczyzn z zakrytymi twarzami biegających w kłębach dymu, wszechobecny huk i skry sypiące się z wyrobów pirotechnicznych oraz tłumy gapiów. W czerwcu tego roku miałam okazję wziąć udział w obchodach dnia patrona w jednej z meksykańskich wiosek w stanie Guerrero i to czego doświadczyłam budziło we mnie sprzeczne emocje. Z jednej strony byłam zachwycona inwencją twórczą Meksykanów i ich skłonnością do zabawy, z drugiej zaś, byłam nieco zaniepokojona całkowitą samowolką w kwestii bezpieczeństwa.

‚Ludzka wieża’

Pierwszą z atrakcji cieszącą się ogromną popularnością, acz okraszoną pewnym ryzykiem, jest wyścig po nagrody. Na głównym placu wzniesiony jest pal o wysokości około 7 metrów zwieńczony dobrami wszelkiej maści. Ich charakter i wartość są bardzo zróżnicowane – od papieru toaletowego, poprzez buty i ubrania, aż po sprzęt kuchenny. Aby dodatkowo utrudnić śmiałkom zadanie, pal wysmarowany jest tłuszczem zwierzęcym, przez co trudno się na nim utrzymać, za to można się nieźle ubrudzić (aby tego uniknąć mężczyźni na zdjęciu powyżej są bez koszulek).

Zazwyczaj pierwszymi chętnymi do wspięcia się po nagrody są lokalni pijaczkowie, którym procenty rekompensują braki masy mięśniowej i dodają odwagi. Jednak cała zabawa przemyślana jest tak, że nikt nie jest w stanie wspiąć się na samą górę w pojedynkę. Aby dosięgnąć nagród należy stworzyć ‚ludzką wieżę’. Przyznam, że było coś pięknego w oglądaniu jak obcy sobie mężczyźni z różnych grup społecznych (od pijaczków, po kogoś przywodzącego na myśl mafiosę) przyłączali się kolejno aby pomóc w wykonaniu zadania, a następnie dzielili się łupami. Niemniej jednak jako Europejka przyzwyczajona do wszelkiego rodzaju regulacji i wymagań dotyczących bezpieczeństwa, wzdrygałam się na samą myśl, że to przedsięwzięcie mogłoby zakończyć się tragedią, bo beton pod palem nie był w żaden sposób zabezpieczony, a w pobliżu nie było służb ratunkowych. Cóż, co kraj to obyczaj.

‚Byczek’

Gwoździem programu, a zarazem elementem budzącym we mnie największy niepokój, były ‚byczki’. Są to konstrukcje z drewna przypominające kształtem byka z wmontowanymi elementami pirotechnicznymi. Ochotnik unosi nad sobą byka z którego sypią się iskry i wydobywa się dym, a jego zadaniem jest gonić skorych do zabawy młodzieniaszków. Przy okazji iskry spadają na tłum obserwujący zabawę oraz na stoiska z jedzeniem. Nikt się tym specjalnie nie przejmował, więc ja po chwili też przestałam się martwić ewentualnym pożarem lub ubytkiem na zdrowiu któregoś z uczestników wydarzenia. Jak szaleć, to szaleć.

Jako, że zazwyczaj zabawa nie kończy się na jednym byku (w tym przypadku było ich ponad dwadzieścia), uczestnicy zakrywają sobie twarze chustą by nie zatruć się dymem. Oprócz waloru rozrywkowego, ta zabawa ma też swoją funkcję – chłopcy mają szanse wykazać się odwagą i sprawnością. W ten sposób mają szansę zaskarbić sobie względy płci przeciwnej oraz zdobyć szacunek na ‚dzielni’. Dziewczęta również mogą brać udział w zabawie zarówno jako goniące jak i uciekające. Mnie także zaproponowano udział w tym przedsięwzięciu, ale jakoś nie mogłam się przemóc. Wizja spalonych włosów lub zapalenia oka jakoś niespecjalnie mnie zachęcała. Wolałam oglądać widowisko z bezpiecznej odległości.

Moja sceptyczna mina i ‚zamek’ w tle

Ostatnią atrakcją obchodów jest uruchomienie ‚zamku’. Jest to konstrukcja podobna to ‚byczka’, tylko że ruchoma i na większą skalę. Meksykańskim zwyczajem, konstrukcja ta jest nieogrodzona oraz umiejscowiona blisko ludzi i drzew. Co gorsza, ekipa odpowiedzialna za jej montaż to często przypadkowi ludzie. Huk wystrzelanych ładunków był taki, że większość widzów miała zatkane uszy, by móc go wytrzymać. Co więcej, co jakiś czas spadały na nas ikry które boleśnie parzyły skórę. Jeśli jednak pominąć te niedogodności – widowisko było niesamowite. Jest to ulubiony element obchodów P. i był przeszczęśliwy że wreszcie mógł mi go pokazać.

Od dłuższego czasu marzyłam o wzięciu udziału w Meksykańskiej wiejskiej imprezie  i nie zawiodłam się – było niesamowicie. Meksykanie może i traktują zasady bezpieczeństwa po macoszemu, ale zdecydowanie wiedzą jak się bawić! Na moje uwagi odnośnie zaniedbania zasad bezpieczeństwa P. prychał i odpowiadał że nikt nie jest na tyle głupi by podchodzić zbyt blisko do pirotechnicznych konstrukcji i jeszcze się nie zdarzyło żeby ktoś umarł. Może to i racja. To z kolei budzi refleksję na temat tego, czy my przypadkiem nie przesadzamy ustalając te wszystkie zasady, zakazy i ograniczenia, tym samym wątpiąc w nasz instynkt zachowawczy i zdrowy rozsądek. Meksykanie są przyzwyczajani do zachowania ostrożności w takich sytuacjach od małego i można powiedzieć, że w ten sposób pielęgnują w sobie uważność i rozwagę. Co tym sądzicie?

W ramach obchodów miały miejsce również inne wydarzenia i atrakcje – tradycyjne tańce, śpiewy i konkursy, o nich jednak opowiem Wam innym razem!

Dlaczego chciałam rzucić studia w Szkocji po zaledwie jednym semestrze?

Odkąd sięgam pamięcią studiowanie za granicą było moim marzeniem. Chciałam podjąć wyzwanie nauki w języku obcym aby opanować go do perfekcji, zapewnić sobie lepsze perspektywy na rynku pracy i  przeżyć przygodę jaką jest życie w innym kraju. Jednak kiedy moje marzenie się spełniło i dostałam się na wymarzone studia, rzeczywistość okazała się inna niż się spodziewałam. Byłam tak zawiedziona, że chciałam przenieść się z powrotem do Polski po pierwszym semestrze. Dlaczego?

King’s College – wizytówka  kampusu głównego AU

Zacznijmy od początku. Kiedy składałam aplikację na studia poprzez UCAS, zintegrowany system aplikacji na uczelnie wyższe w Wielkiej Brytanii, na mojej liście widniała tylko jedna pozycja – the University of Aberdeen (AU). Powody? Ta uczelnia podobała mi się na tyle, że nie chciałam uczyć się na żadnej innej, a ponadto byłam pewna, że się na nią dostanę ze względu na jej niewygórowane progi punktowe. AU jest przeciętnym uniwersytetem jeśli chodzi o rankingi ogólne, ale jest jednym z najlepszych w Szkocji i jednym z lepszych w UK jeśli chodzi o moje kierunki – antropologię i hispanistykę. Jego atutem jest również fakt, że wszyscy studenci kierunków językowych muszą odbyć roczne lub semestralne praktyki w kraju którego języka się uczą. Ważne też było dla mnie to, że system nauczania jest bardzo elastyczny, studenci mogą sami wybierać przedmioty i godziny zajęć. Dodatkową zaletą okazała się rozbudowana sieć wsparcia dla studentów w zakresie kariery, mieszkania czy rozwijania zainteresowań. Co więc sprawiło, że znalazłam się w gabinecie mojego tutora, osoby wyznaczonej do udzielania mi rad oraz reprezentowania mnie w kontaktach z uczelnią, z zapytaniem co mogę zrobić aby przenieść się na polski uniwersytet?

Po pierwsze, różnice w podejściu do studiowania. W Szkocji i Wielkiej Brytanii ogólnie, liczba godzin spędzanych przez studentów na uczelni jest o wiele mniejsza niż w Polsce. Wynika to z chęci umożliwienia studentom pracy, bez konieczności zmiany trybu studiów na zaoczny. Ponadto kładzie się większy nacisk na pracę własną, czytanie materiałów, pisanie esejów, więc nie ma potrzeby spędzania długich godzin na uczelni. Miałam dwanaście godzin zajęć w tygodniu studiując dwa kierunki podczas gdy moi znajomi studiujący w Polsce częstokroć spędzali na uczelni po osiem godzin dziennie. Ta różnica sprawiała, że miałam wrażenie, że ‘nic’ na tych studiach nie robię.

Brama prowadząca do Crombie Hall

Kolejnym powodem mojego niezadowolenia były przedmioty wykładane w ramach hispanistyki. W programie nauczania tego kierunku w Polsce znajduje się dużo więcej przedmiotów z teorii języka, dydaktyki i tłumaczeń, przydatnych dla przyszłych nauczycieli i tłumaczy języka hiszpańskiego. Natomiast, w moim programie studiów jako przedmiot tego typu uwzględniony był tylko jeden smutny przedmiot dotyczący przekładów z języka hiszpańskiego na angielski, co było dla mnie ogromnym zawodem.

Co więcej, rozczarował mnie poziom nauczania języka hiszpańskiego. Przed rozpoczęciem studiów, uczyłam się tego języka od czterech lat i znałam go bardzo dobrze. Mimo, że na studiach zaczęłam naukę hiszpańskiego na najwyższym dostępnym poziomie, to i tak nie był on dopasowany to moich umiejętności. W mojej grupie były zarówno osoby które uczyły się hiszpańskiego od kilku lat jak i takie, które rozpoczęły swoją przygodę z tym językiem zaledwie półtorej roku wcześniej w grupie początkującej. Program był sztywno określony, więc nauczyciel nie mógł go dopasować do poziomu studentów a nawet jeśli by mógł, to było by to bardzo trudne przy tak zróżnicowanej grupie. Efekt był taki, że osoby zaawansowane nie rozwijały się, a osoby mniej zaawansowane czuły się niekomfortowo.

Od czasu kiedy siedziałam w gabinecie mojego tutora wyrażając swoje niezadowolenie i chęć przeniesienia się na polski uniwersytet minął już rok. W tym roku również go odwiedziłam, tym razem aby przedstawić mu pomysł na temat pracy licencjackiej, mimo że powinnam zacząć się nią zajmować dopiero za dwa lata. Jedyną rzeczą która zmieniła się pomiędzy tymi spotkaniami było moje nastawienie. Postanowiłam, że nadmiar wolnego czasu wykorzystam na inne zajęcia: poprosiłam o możliwość uczęszczania na dodatkowy przedmiot – język francuski; udzielam się jako wolontariusz w dwóch miejscach: studenckiej księgarni i prestiżowej organizacji charytatywnej; biorę udział w programach organizowanych przez uniwersytet, między innymi zajmuję się zagranicznymi studentami z wymiany i pomagam potencjalnym studentom podszlifować swój angielski. Jeśli chodzi o hispanistykę – język hiszpański ćwiczę we własnym zakresie, a przedmioty teoretyczne również przyswoję sama jeśli zajdzie taka potrzeba. Studia na moim uniwersytecie oprócz pewnych wad, mają wiele zalet. W chwili obecnej nie zamieniłabym mojej uczelni na żadną inną!

Czego możemy nauczyć się od dzieci?

Z duchowego punktu widzenia podkreśla się wagę kontaktu z wewnętrznym dzieckiem aby osiągnąć szczęście i spokój ducha, o artystach mówi się natomiast, że zachowali w sobie cząstkę dziecka która pozwala im tworzyć. Prawdą jest, że dzieci charakteryzują cechy i zachowania które mogłyby również posłużyć dorosłym. Pracując jako animator w hotelowym mini klubie miałam okazję obserwować najróżniejsze dzieci, które mimo różnic w wychowaniu i usposobieniu, miały właśnie te cechy.

Malowanie pirackiej flagi

Popełnianie błędów

Większość dzieci nie boi się popełniać błędów czy mówić rzeczy nieprzemyślanych. Co więcej, sami zachęcamy je do próbowania nowych rzeczy, umniejszając znaczenie niepowodzeń i pomyłek które się z tym wiążą. Dorośli często nie pozwalają sobie na komfort bycia niedoskonałym i prawo do błędu, przez co paradoksalnie trudniej im się uczy nowych rzeczy. Nie ma nic złego w popełnianiu błędów, jeśli się na na nich uczymy! Co więcej przyznanie się do błędu świadczy o dojrzałości i budzi szacunek wśród innych.

Zawody w robieniu rzeźb z folii aluminiowej

Kreatywność

Dzieci są bardzo kreatywne dzięki temu, że nie boją się ‚głupich pomysłów’. Ich wyobraźnia nie jest ograniczona gotowym konceptami, a na zadane pytanie często nie mają oczywistych odpowiedzi. Kreatywność wymaga opuszczenia swojej ‚strefy komfortu’ i myślenia w niekonwencjonalny sposób. Efektem ubocznym mogą być oczywiście ‚głupie pomysły’, a jako dorośli boimy się być śmieszni, przez co czasem trudno nam popuścić wodze fantazji i wyjść poza utarte schematy. Mimo wszystko warto czasem zaryzykować, bo umiejętność kreatywnego myślenia jest coraz bardziej pożądana.

Polowanie na niedźwiedzia balonowymi łukami

Ciekawość

Dzieci zawsze mają ‚sto pytań do’, a odpowiedź na jedno pytanie rodzi kolejne. Wszystko jest dla nich nowe i interesujące. Codzienność i rutyna często zabijają w dorosłych tę wrodzoną ciekawość świata i chęć zrozumienia go.  Należy ją jednak w sobie pielęgnować bo ciekawość nie tylko uczyni nasze życie bardziej interesującym, ale będzie też motorem do rozwoju.

Ekipa statku kosmicznego

Kwestionowanie norm

W okresie dzieciństwa uczymy się obowiązujących norm społecznych. Dzieci jednak nie są pustymi naczyniami, które wypełniamy zawartością, a myślącymi istotami. W ich naturze leży kwestionowanie zasad i autorytetów. System edukacji jest tak skonstruowany aby wykształcić w nas szacunek do autorytetów i posłuszeństwo, i w większości przypadków się to udaje. Normy to dobra rzecz ponieważ porządkują zasady interakcji i służą społeczeństwu. Zdarza się jednak, że ograniczają rozwój jednostki i kolektywu. Dlatego też trzeba podchodzić do norm w sposób refleksyjny, a czasem wręcz je kwestionować.

Przekazywanie kółeczka za pomocą słomki

To tylko kilka z cech i zachowań których możemy nauczyć się od dzieci. Praca z nimi była niesamowitym doświadczeniem, ponieważ okazała się dla mnie nie tylko okazją do rozwoju zawodowego, ale także osobistego. Sama mam problem ze zdobyciem się na odwagę do popełniania błędów, z reguły nie angażuję się w przedsięwzięcia które mają szanse na niepowodzenie. Praca z dziećmi uwypukliła u mnie ten problem i zmotywowała do zmiany. Mam nadzieję, że ten artykuł pozwolił wam spojrzeć z nieco innej perspektywy na wskazane przeze zachowania i pobudził was do refleksji. Wkrótce opowiem wam więcej o mojej pracy jako animatorka czasu wolnego!

 

Corrida – rytualny taniec czy krwawa rzeź?

Decyzja o pójściu na corridę nie była dla mnie łatwa. Z jednej strony, jestem absolutnie przeciwna przemocy wobec zwierząt i oglądanie widowiska podczas którego szczuje się i okalecza byka wydawało mi się co najmniej niewłaściwe. Z drugiej zaś, studia antropologiczne nauczyły mnie wstrzymywać się od pochopnych ocen obcych mi praktyk kulturalnych. Ostatecznie zdecydowałam wybrać się na to wydarzenie i wyrobić sobie własną opinię na ten temat. Jakie są zatem moje przemyślenia na temat corridy?

Brutalność

To, czy corrida jest brutalna, czy też nie, było dla mnie bardzo istotne przy podejmowaniu tej decyzji. Od Hiszpanów z mojego otoczenia dostałam sprzeczne informacje. Co zrozumiałe, zagorzały fan widowiska przekonywał mnie, że corrida przebiega w sposób humanitarny. Twierdził, że warunki w jakich hodowane są byki przeznaczone do walk na arenie, są o wiele lepsze niż te, w których żyją zwierzęta przeznaczone do konsumpcji. Co więcej, podkreślał, że wprawny matador potrafi zabić byka jednym pchnięciem szpady, dzięki czemu oszczędza zwierzęciu zbędnego cierpienia. Istnieje również możliwość ocalenia byka, jeśli ten wykazał się hartem ducha, a publiczności wyjątkowo spodobało się widowisko. Natomiast mój szef, zadeklarowany przeciwnik corridy, zdecydowanie odradzał mi wizytę na arenie byków powołując się na bestialski charakter przedsięwzięcia.

Bliższa prawdy jest ta druga opinia. Pomiędzy pojawieniem się byka na arenie, a zabraniem jego zwłok przez zaprzęg koników z wesoło brzęczącymi dzwoneczkami, zwierzę poddawane jest różnego rodzaju zabiegom. Najpierw nakłuwa się jego kark piką, by następnie w miejsce nakłucia wbić sześć krótkich włóczni. Gdy byk jest już tak zmęczony, że często nie ma siły dalej biegać, a z jego szyi spływają strugi krwi, przychodzi czas na dźganie go szpadą. Matador, często wielokrotnie, wbija długie ostrze w głowę lub szyję byka. Na koniec dobija się leżące zwierzę nożem. Matador przekręca nóż w szyi byka podczas gdy ten szaleńczo wierzga nogami. Również wielokrotnie. Okropność.

fot. Kamil Macniak, Wikimedia Commons

Przy pierwszym byku zamykałam oczy za każdym razem gdy raniono zwierzę. Nie mogłam patrzeć na jego cierpienie. Ale corrida, wbrew wyobrażeniom wielu osób, nie kończy się na zabiciu jednego byka. Jest ich sześć. Jeden. Po. Drugim. Z przerwą jedynie na uprzątnięcie krwi. Oprócz brutalności z jaką traktowano byki, zaskakujący był dla mnie fakt, że z każdym kolejnym razem patrzenie na widowisko przychodziło mi z coraz większą łatwością. Nie zdziwiło mnie to, że tak się stało w ogóle, bo powszechnie wiadome jest, że wystawienie się na działanie jakiegoś czynnika z czasem powoduje przyzwyczajenie się, osłabienie reakcji. Bardziej zastanawiające wydało mi się to, że stało się to tak szybko. A przecież odbiorcami corridy są nie tylko dorośli, na widowni zasiadają również dzieci. Od małego przyzwyczajane są do brania udziału w tym widowisku, i wychowywane są w przekonaniu, że takie traktowanie zwierząt jest w porządku.

Schematyczność

Corrida składa się z trzech wcześniej przeze mnie nadmienionych części. Stanowi to swego rodzaju cykl, który powtarza się sześć razy ciągu ponad dwóch godzin. Dla pasjonatów, ta powtarzalność nadaje corridzie podniosły, rytualny charakter. Dla laików zaś, sprawia, że po dwóch, trzech, cyklach widowisko staje się nudne i przewidywalne. Ale w corridzie nie chodzi tylko o to co się dzieje na arenie. Równie ważne jest to co dzieje się na widowni. Hiszpanie traktują corridę jako spotkanie towarzyskie, żywiołowo dyskutują na tematy związane z wydarzeniami rozgrywającymi się przed ich oczami i głośno okazują swoje zadowolenie lub dezaprobatę.

Rozmieszczenie części corridy w czasie sprawia też, że nie jest ona też tak podniosła i bohaterska jak się może wydawać. Kiedy byk wybiega na arenę, a więc jest w pełni sił, torreadorzy kolejno wybiegają na chwilę zza barierek, machają bykowi przed nosem płachtą, niczym małe dzieci grające na nosie, po czym uciekają poza zasięg rogów zwierzęcia. Zanim dojdzie do najbardziej znanej i spektakularnej części corridy, czyli starcia jednego matadora z bykiem w bliskiej odległości, zwierzę jest już zakrwawione i zmęczone i musi być wręcz zmuszane do szarży. Na tym etapie matador bez obawy odwraca się do byka tyłem, bo prawdopodobieństwo że zwierzę zaatakuje go samo z siebie jest nikłe.

Fot. Marcus Obal, Wikimedia Commons

Zwolennicy corridy często podkreślają wartość artystyczną widowiska i męstwo jakim wykazują się torreadorzy.  O ile jestem skłonna zgodzić się z pierwszym, bo piękne stroje i niektóre akrobacje wywarły na mnie wrażenie, o tyle z mojego punktu widzenia, walka jest zbyt nierówna aby można było mówić o męstwie. Corrida pod wieloma względami okazała się być zupełnie inna niż się spodziewałam. Spektakl był bardziej brutalny i paradoksalnie monotonny, zwierzę mniej agresywne, a wyczyny torreadorów mniej brawurowe.